به گزارش مشرق، تنش و اختلاف بین آنکارا و آتن، هر روز ابعاد تازه تری پیدا می کند.

نخست وزیر یونان به تازگی توانسته پس از سخنرانی در کنگره آمریکا و استفاده از توانمندی های شبکه ای از سناتورهای نزدیک به لابی آتن، ترکیه را دچار دردسر کند و چوب لای چرخ قرارداد فروش اف ۱۶ به ترکیه بگذارد؛  اما فقط به این اقدام اکتفا نکرده و حالا برای افزایش توانمندی نظامی خود و قدرت نمایی در برابر ترکیه، سراغ اسرائیلی ها رفته است.

قدرت نمایی نظامی یونان در برابر ترکیه

رسانه های ترکیه به نقل از دو منبع رسانه ای و نظامی یونان، از این موضوع خبر داده اند که یونان قصد دارد سامانه دفاع موشکی Spike NLOS را به قیمت ۷۰ میلیون یورو از شرکت رافائل رژیم صهیونیستی خریداری کند.

رسانه های یونانی مدعی شدند که قرار است سامانه دفاعی اسپایک، در مقابل تهدیدات احتمالی علیه ترکیه مورد استفاده قرار گیرد. گفته شده که ۲۷ سامانه موشکی به قیمت ۷۰ میلیون یورو خریداری می شود و ارسال این سامانه ها به یونان از ابتدای سال ۲۰۲۳ آغاز می شود. به همین خاطر، استقرار سامانه های موشکی اسرائیلی در مرز ترکیه در منطقه اوروس در شمال شرقی یونان، مقامات دفاعی و امنیتی دولت اردوغان را نگران کرده است.

موشک و پهپاد اسرائیلی، جت فرانسوی و آمریکایی

شرکت صهیونیستی رافائل، از سال ۱۹۹۳ میلادی به بعد، برای تولید چند نسل از موشک های Spike دست به آزمایش های گسترده زد و انواع مختلفی از موشک ها را تولید کرده که برخی از آنها دوش پرتاب، برخی دیگر دارای قابلیت پرتاب از روی شناور و گروه دیگری نیز دارای امکان پرتاب از روی خودروهای نظامی برای واحدهای مرزبانی هستند و ظاهراً ارتش کره جنوبی از مهمترین مشتریان نوع NLOS این موشک اسرائیلی بوده است.

البته آتن فقط به خرید موشک اسرائیلی دارای برد ۲۵ کیلومتر بسنده نکرده و قرار است از صهیونیست ها ۱۴ فروند پهپاد هم بخرد و همچنین نیروی هوایی خود را با جت های جنگنده داسو رافال فرانسوی و جنگنده F-۱۶ آمریکا، تجهیز و تسلیح کند.

اما ظاهراً یونان به خرید اف ۱۶ هم رضایت نداده و طالب نوع پیشرفته جنگنده لاکهید مارتین، یعنی مشتری اف ۳۵ است.

وزیر دفاع یونان، نیکولاس پاناگیوتوپولوس، مدتی پیش در ساختمان پنتاگون از لوید آستین وزیر دفاع ایالات متحده درخواست کرد که هواپیماهای جنگی F-۳۵ را به یونان بفروشد. پس از این دیدار، آستین تاکید کرد که همکاری دفاعی با یونان  قوی تر از همیشه است.

تهدیدات اردوغان، کارگر نیفتاد

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، یک ماه پیش با یونیفرم نظامی به مرز دریایی یونان رفت و از یگان های نیروی دریایی تحت امر خود سان دید.

او پس از این مراسم، به زبان های یونانی، انگلیسی و ترکی، پیام های تهدیدآمیزی خطاب به مقامات آتن ارسال کرد و نوشت: «ما مجدداً دوباره به یونان هشدار می دهیم که خطاهای یک قرن پیش را با خواب و رویا و لفاظی تکرار نکند تا دچار پشیمانی نشود. ترکیه از حقوق خود در دریای اژه چشم پوشی نخواهد کرد و در استفاده از اختیارات خود برای تسلیح جزایر تردید نخواهد کرد. گنجاندن جزایر غیرنظامی در رزمایش‌های مختلف و تلاش برای استفاده ابزاری از حمایت ناتو و کشورهای ثالث برای این اقدامات غیرقانونی، برای ما غیر قابل قبول است. ما در برابر تمام اقدامات تحریک آمیز یونان، آرامش و خونسردی خود را حفظ کردیم، اما یونان در دو سال گذشته حتی به دعوت های هیئت نظامی ما پاسخ نداده و می بینیم که صبر و خونسردی ما، باعث سوء تفاهم طرف مقابلمان شده است.»

اما تهدیدات اردوغان موثر واقع نشد و یونان همچنان به صورت آشکار، در برابر ترکیه قدرت نمایی می کند. این موضوع، دیروز در نشست شورای عالی امنیت ملی ترکیه مطرح شد و در بیانیه پایانی به یونان هشدار داده شد.

شورای عالی امنیت ملی ترکیه به یونان هشدار داده که دست از اقدامات تحریک آمیز هوایی و دریایی بردارد، پناهجویان را مورد آزار و اذیت قرار ندهد و ترک های جزیره قبرس را نیز تحت فشار قرار ندهد.

اختلافات قدیمی، چاشنی های جدید

ترکیه و یونان، اختلافات و تنش های  تاریخی دور و درازی دارند. آنان هنوز هم بر سر بسیاری از خطوط مرزی دریایی و مالکیت بخشی از جزایر اژه به توافق نرسیده اند، خط قلمرو دریایی را به شکل قاطعانه مشخص نکرده اند، بر مسائلی همچون قبرس و پناهجویان مشکل دارند و به تازگی در شرق مدیترانه نیز اختلافات بزرگی پیدا کرده اند.

یونان همچنین، از دیرباز به لانه بسیاری از سران پ. ک. ک و سران گروه های کمونیست مسلح ضد ترکیه تبدیل شده و در اثنای کودتای نافرجام ۲۰۱۶ میلادی نیز، تعدادی از افسران گولنی ترکیه با یک بالگرد نظامی به یونان گریختند و آتن هیچگاه حاضر نشد آنان را به ترکیه تحویل دهد.

دکتر یوجل آجر استاد دانشگاه آنکارا در رشته حقوق بین الملل که تخصص بالایی در مطالعات حقوق دریاها دارد، در یک گزارش تحلیلی، به بررسی مهمترین اختلافات ترکیه و یونان پرداخته و نشان می دهد که بخشی از این اختلافات، بر سر مسائل حقوقی پیچیده ای است که تنها راه برای پایان دادن به آنها، پناه بردن به مذاکرات و تشکیل کمیته های تخصصی حقوقی است.

آجر به اظهارات تند سیاستمداران یونانی علیه ترکیه اشاره کرده و گفته است: «با وجود روند مذاکرات جدید بین آنکارا و آتن که در ژانویه ۲۰۲۱ آغاز شد، برخی از مقامات بلندپایه دولت یونان درباره ترکیه اظهارنظرهای تند و تحریک کننده ای دارند. به ویژه پس از شروع جنگ روسیه و اوکراین، اظهارات آنان علیه ترکیه افزایش قابل توجهی داشته است. آنان، آشکارا از ترکیه به عنوان یک کشور تجدیدنظر طلب، غیرقانونی، غیرعادی و متجاوز یاد می کنند.»

ترکیه و یونان از سال ۲۰۱۹ میلادی بر سر مشکل تحدید حدود فلات قاره در اژه و مدیترانه شرقی، تنش داشته اند. در اواخر سال ۲۰۲۰ میلادی، مذاکراتی انجام شد و تنش کاهش یافت. در ژانویه ۲۰۲۱ میلادی، مقرر شد که هیئت های طرفین، ۳ بار در طول سال، مذاکره فنی داشته باشند. با این حال، نتیجه ای حاصل نشد.

یکی از مشکلات قدیمی این است که یونان باید بر اساس توافق، از تسلیح جزایر شرقی دریای اژه خودداری کند. اما یونان، این جزایر را تسلیح کرده و  به نظر می رسد که این اقدام آتن، پاسخی به اقدامات خودسرانه اردوغان در بخش های متروک و ممنوع جزیره قبرس است.

عرض آب های سرزمینی بر اساس قوانین مرتبط با مرزهای آبی در حد ۶ مایل دریایی تعیین شده بود، اما در سال ۱۹۳۱ با فرمان ریاست جمهوری، این میزان به ۱۰ مایل افزایش یافت. همچنین در مورد عرض حریم هوایی بین ترکیه و یونان، مشکلات متعددی وجود دارد و  حالا موضوع اختلاف بر سر مجوز اکتشاف نفت در فلات قاره دریای اژه و شرق مدیترانه نیز، برجسته تر شده و مشورت های شورای امنیت سازمان ملل نیز نتوانسته طرفین را برای پایان دادن به اختلافات، اقناع کند.

جو ضد یونانی در ترکیه

تعدادی از نظامیان برجسته و سیاستمداران ترکیه، بر اساس برخی زمینه ها و گفتمان های تاریخی، معتقدند که ترکیه نباید هیچگاه با یونان مذاکره کند.

دریادار جهاد یایجی که از او به عنوان تئوریسین ترتیبات دریایی موسوم به «استراتژی وطن آبی» یاد می شود، صراحتاً اعلام کرده که یونان در ماجرای امضای توافقنامه امنیتی دریایی با مصر، کلاه گشادی بر سر مقامات قاهره گذاشته و ترکیه باید همواره در برابر یونان، رفتاری مقتدرانه داشته باشد.

یایجی بر این باور است که ترکیه نباید هیچگاه با یونان مذاکره کند و باید همواره خود را محق بداند.

سیاستمداران ملی گرا نیز با یادآوری خشم تاریخی خود نسبت به تنش و درگیری با یونانی ها در دوران آتاتورک، بر این باورند که مذاکره با یونان، اقدامی عبث و بیهوده است و با یونان، فقط باید به زبان زور و قدرت نظامی سخن گفت.

البته بیان این اظهارات ملی گرایانه در حالی است که یونان، به راحتی توانسته در موضوعاتی همچون فروش اف ۱۶ به ترکیه، عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، روابط ترکیه و ناتو، پرونده قبرس، موضوع اکتشاف نفت و گاز، حضور ترکیه در شرق مدیترانه، روابط آنکارا – واشنگتن و فراهم کردن امکان نفوذ رژیم صهیونیستی در نزدیکی ترکیه، مشکلات و موانع فراوانی بر سر راه آنکارا به وجود بیاورد.